Wat moet je weten voor je gaat scheiden? In dit artikel neem ik je mee in het psychologische proces dat je doorloopt als je gaat scheiden. Het beslissen om te gaan scheiden gebeurt niet van de één op de andere dag. Vaak wordt er in de laatste 2 jaar voor een scheiding steeds meer verwijdering door één van jullie of door allebei gevoeld. Een hoog-conflictscheiding kan worden voorkomen doordat een mediator met jullie stilstaat bij het proces van uit elkaar gaan.
Er is altijd één partner die als eerste uitspreekt te willen scheiden, zelfs als de ander het daar mee eens is. Maar er is altijd een ‘eerste beslisser’, iemand die het woord “scheiding” hardop uitspreekt. In sommige gevallen kun je dat nog niet accepteren. Woede, verzet en tegenwerking voeren dan de boventoon. Het is belangrijk om in deze fase niet te zeggen dat het een vechtscheiding is. Woede en verzet zijn normale psychologische reacties om de onderliggende rauwheid van pijn en verlies gedoseerd toe te laten en aan te kunnen. Wat moet je weten voor je gaat scheiden? In ieder geval dat het proces van scheiden 6 fases heeft.
Scheidingssignalen
In deze fase merk je dat je relatie niet goed loopt of kabbelt. Je leeft langs elkaar heen, je hebt het druk met jullie kinderen, je hebt veel herhalende ruzies, je mist diepgang en verbinding in je relatie. Misschien denk je: “ach, het komt later wel”. Soms is dat ook zo, maar vaak neem je daarmee een risico. Als je onvrede niet uitspreekt, stapelt het op en wordt het een grote kluwen.
Als er nog liefde is, gebeurt het regelmatig dat partners willen zoeken naar wegen tot herstel. Ruimte nemen om wél te praten, -met of zonder mediator- kan voorkomen dat je onbedoeld uit elkaar groeit. Dat je op tijd het tij kunt keren. Soms kom je tot de conclusie dat je niet van je partner af wil, maar vooral van het rotgevoel dat niet ingevulde verlangens bij je oproept. Als deze fase wordt overgeslagen, merk ik vaak dat één van beide partners zich tekort gedaan voelt. Het niet geprobeerd hebben de relatie te verbeteren, maakt de stappen hierna lastiger.
Scheidingsoverwegingstijd
In deze periode overweeg je samen of alleen of de oplossing van uit elkaar gaan, een goede stap is. Soms is één van jullie al naar een advocaat gegaan. Voor- en nadelen worden bedacht en overwogen. Je denkt na over de consequenties en vanaf dit moment begint een vorm van rouw over je verlies te ontstaan (verlies van je partner, je eigenwaarde, het leven met je kinderen, je sociaal netwerk, een veranderd toekomstbeeld, financiële veranderingen etc.
Deze fase is ingrijpend. Zeker als één van jullie dit proces voor zichzelf al heeft inzet zonder de ander hierin te vertellen over wat er in hem/haar omgaat. Vanuit het perspectief van rouw, heeft degene die de scheiding overweegt een voorsprong. De ander loopt hierdoor achter in dit proces wat over en weer tot veel onbegrip kan leiden. Weten dat je bij scheiden allebei in een andere fase kunt zitten, helpt elkaar en elkaars emoties en gedrag beter te begrijpen.
Scheidingsmelding
Als het voor één van jullie duidelijk is dat er geen ruimte meer is om te investeren in jullie relatie, wordt de scheidingsmelding gedaan. Ik vraag mijn cliënten vaak; “voor welk probleem is jouw scheiding de oplossing?”
Voor jullie eigen inzicht en verwerking is het belangrijk dat je zicht hebt op welke onvervulde behoeften in de relatie hebben geleid tot verwijdering. Denk bv. aan een gebrek aan communicatie, plezier, intimiteit, vertrouwen, rust, waardering etc. Welke negatieve patronen er waren en welk aandeel jullie daar in hadden. Daarnaast is het belangrijk dat er wordt benoemd wat er waardevol was in de relatie. Je kunt je enorm waardeloos voelen als je partner bij je weg wil. Dat betekent niet dat alles uit jullie relatie of jij als mens waardeloos bent.
Voor de verwerking van de scheiding is het helpend dat er een gezamenlijk verhaal ontstaat. Een verhaal waarin dat wat goed was en dat wat niet lukte, één geheel vormen. Het is logisch dat je daarin dingen anders ervaart, maar dat mag naast elkaar bestaan. Zeker als jullie kinderen hebben, kan de vraag “wat van jullie onderlinge contact niet verloren mag gaan” richting geven aan jullie toekomstig ouderschap. Een deel van de complexe scheidingen ontstaat als deze fase niet goed is verlopen.
Scheidingsaanvaardingstijd
Als je hoort dat je partner wil scheiden, heb je tijd nodig. Een scheidingsmelding is pas aanvaard als de boodschap is gehoord én als er een emotionele reactie op is gevolgd. Het onvermijdelijke van de scheiding moet geaccepteerd worden als een onherroepelijk besluit.
Je bent in dit stadium nog niet klaar met de rouw en het verdriet dat je voelt. Het betekent ook niet altijd dat je het er mee eens bent. In deze fase is duidelijk geworden dat je partner niet meer van mening verandert over zijn of haar wens om te scheiden. Wat je ook moet weten voor je gaat scheiden? Het duurt ongeveer 2 tot 5 jaar voor je er gevoelsmatig weer een beetje bovenop bent.
Scheidingsbesluit
Het scheidingsbesluit wordt in tegenstelling tot de scheidingsmelding door jullie allebei genomen. Dat betekent niet dat het van harte gebeurt. Wel is er bereidheid om de scheiding samen formeel te gaan regelen. Veel scheidingen die via een advocaat lopen, ontstaan als iemand weigert mee te werken aan een scheiding. Daardoor voelt de ander zich genoodzaakt om een stap naar een advocaat te maken. In mijn praktijk merk ik dat als er voldoende aandacht is voor de vorige 4 stappen, het vrijwel altijd lukt om via mediation tot afspraken te komen.
Formele echtscheidingsafspraken
In deze fase gaan jullie om tafel om formele afspraken te maken over alles wat geregeld moet worden om jullie huwelijk of geregistreerd partnerschap te ontbinden. Het lukt vaak goed om het eens te worden over de juridische zaken die geregeld moeten worden bij een scheiding.
Deze fase is soms lastig omdat je op moet komen voor je eigen wensen. Je kiest nu voor je eigen toekomst en dat voelt soms alsof je tégen de ander bent. Mijn ervaring is dat juist door in deze fase voor jezelf op te komen, de meeste eerlijke en redelijke afspraken worden gemaakt. Afspraken die later niet gaan wringen omdat je teveel hebt toegegeven, bv. om de harmonie te bewaren of uit schuldgevoel.
Wat je moet weten voor je gaat scheiden gaat vooral over de psychologische fasen die je doormaakt. Er is heel veel meer te weten, te regelen en uit te zoeken. Daar help ik je graag bij.
Lees hier over mediation bij echtscheiding.
Als je vragen hebt over jouw relatie, over je scheiding, of over hoe je met elkaar om kunt gaan na je scheiding, bel dan gerust voor een gratis afspraak. Ook als jullie twijfelen of scheiden de beste oplossing is, kan ik jullie helpen keuzen helder te krijgen.
