Als je hoort dat je ex van plan is te gaan verhuizen met jullie kind, begint er vaak een spannende tijd. Natuurlijk maakt het uit hoe ver weg de ander wil gaan wonen. Is dit nog binnen een redelijke afstand van de huidige woonplek, dan hoeft de verhuizing geen ernstige gevolgen te hebben voor bv. jullie kinderen en de uitvoering van co-ouderschap of zorgregeling. Maar wat als de andere ouder naar de andere kant van het land wil?
Inmiddels heb ik meerdere situaties begeleid waarin één van de ouders verhuisplannen had. Verhuizen binnen een kleine straal levert over het algemeen geen problemen op voor bv. de mogelijkheid om samen doordeweeks voor de kinderen te blijven zorgen. Wel moet je samen de praktische consequenties doorspreken. Hoe gaat het met halen en brengen? Hoe wordt vervoer naar sport, speelafspraken en andere activiteiten voor jullie kind geregeld? Neem je allebei een deel van de last op je of is de verhuizende ouder hiervoor verantwoordelijk?
Wat hebben jullie afgesproken in het ouderschapsplan?
Vaak is al tijdens het maken van een ouderschapsplan gesproken over verhuizen. Zelf doe ik dit altijd om ouders er van te doordringen dat dit consequenties heeft. In ieder geval ben je dan geïnformeerd dat zomaar verhuizen niet kan. Overigens is er geen wettelijke ‘straal’ als wordt vaak een kilometer of 7 genoemd als acceptabele afstand om co-ouderschap voort te kunnen zetten. Dit is natuurlijk mede afhankelijk van bv. de leeftijd van je kind.
Wat staat er in de wet?
De wet heeft helaas geen heel duidelijke richtlijnen voor verhuizingen van gescheiden ouders. In ieder geval mag de andere ouder je niet voor voldongen feiten stellen. Hiermee bedoel ik de verhuizing al geregeld hebben, jullie kind al hebben ingeschreven, de school al geregeld hebben etc.
Als je samen gezag hebt, zijn dit onderwerpen waarover je samen beslist. Dit is in de wet zo vastgelegd. In principe gaat de wet er ook vanuit dat je als ouders samen beslist hoe je de verzorging en opvoeding van je kind vormgeeft en zal zich daar niet snel in mengen. Ook niet na scheiding. Kortom, je zult primair samen in gesprek moeten. Hierin kan een mediator jullie begeleiden.
Wat als je geen co-ouderschap meer kunt uitvoeren?
Complexer wordt het als een ouder zo ver weg gaat wonen dat de doordeweekse zorgregeling (co-ouderschap) eigenlijk niet meer kan worden uitgevoerd. Deze situatie kan op 2 manieren voorkomen:
- een ouder wil verhuizen en wil dat de zorg volledig naar de andere ouder gaat;
- een ouder wil vertrekken en wil dat de kinderen met hem of haar meegaan.
Je zult snappen dat je dan al heel snel in een patstelling zit. Deze situatie kan heel oneerlijk voelen. De verhuizing van de andere ouder gaat hoe dan ook impact hebben op jouw leven. Je kunt óf de zorgtaken niet meer zo makkelijk samen delen, óf je gaat je kinderen wellicht minder zien, óf je moet een werkende constructie bedenken die óók nog goed is voor ieders welzijn. Mijn ervaring is daarnaast dat de meeste verhuizingen gekoppeld zijn aan de komst nieuwe partners wat weer een extra dynamiek met zich meebrengt.
Veel emoties
Dit soort situaties brengt veel emoties met zich mee. Probeer je maar eens te verplaatsen in de ander. Voor jou zijn het spannende tijden maar voor de ander net zo goed. Onzekerheid, frustratie, woede, angst zijn logisch maar kunnen de communicatie al snel verstoren.
Vragen die ik vaak hoor zijn:
- Mag iemand dit zomaar doen?
- Wat als ik mijn kind minder zie, hoe blijf ik dan betrokken?
- Als de ander vertrekt dat is dat toch zijn of haar keuze?
- Wat betekent dit voor ons kind?
- Hoe gaan we het doen met extra reiskosten?
Vaak zit je in no-time in een impasse. Een oplossing die goed is voor iedereen bestaat bijna niet. Hoe dan ook komen er grote veranderingen in je leven door dit besluit. Wees er als ouders allebei van bewust dat wel of niet kunnen verhuizen een enorme impact heeft op iedereen. Jouw wensen zetten een streep door de beoogde toekomst van de andere ouder.
Hoe kom je er uit?
Begin eerst met denken vanuit jullie kinderen.
- Wat gun je hen nu en in de toekomst?
- Wat wil je ze meegeven in het leven?
- Wat vind je belangrijk in de opvoeding?
- Wat kun jij doen om daaraan bij te dragen?
- Waar hebben zij behoefte aan?
- Wat kunnen ze aan (bv. qua wijzigingen, reistijd etc.)?
- Wat gaan ze missen?
Bedenk vervolgens wat voor jou van waarde is.
- Welke behoeften en verlangens komen onder druk te staan door de verhuizing?
- Wat zijn jouw grootste zorgen rond de kinderen?
- En voor jezelf?
- Wanneer zou jij tevreden zijn?
- Geloof je dat je ook met een grotere afstand een goede band met de kinderen kunt hebben?
- Tot slot: bedenk wat je doet als je er niet uitkomt. Wat is dan je uitgangspunt? Ga je bv. akkoord en accepteer je dan een besluit van de Rechter?
Als je deze punten uitwisselt met de andere ouder, ontstaat er mogelijk meer begrip voor wat er knel zit. Soms hoor je verrassende dingen die sneller oplosbaar zijn dan je dacht. Zeker als er over en weer bereidheid is elkaar te ondersteunen.
Daarmee is de oplossing er nog niet. Vanuit dit vertrekpunt kun je gaan onderzoeken of er oplossingen gevonden kunnen worden die voor iedereen acceptabel zijn. Als dit niet zo is, dan heb je in ieder geval alles geprobeerd om het te onderzoeken. Het grootste probleem (mijn ervaring) is als er sprake is van verhuizingen gecombineerd met zwangerschap van een nieuwe partner. Op dat moment spelen zowel het belang van het ongeboren kind als het belang van eerdere kinderen mee.
Wat als je er niet uitkomt?
Als je er niet uitkomt, rest er niets dan de situatie voorleggen aan de Rechtbank. In dat geval kun je vragen snel een knoop door te hakken. Hiermee voorkom je dat de Rechter een onderzoek bij de Raad voor de Kinderbescherming inlast. Uitgaande van de situatie dat je beiden een ‘voldoende goede’ ouder bent, voegt een onderzoek niets toe.
Zelf heb ik met goedkeuren van de ouders wel eens en brief aan de Rechter geschreven over alle onderzochte opties, dilemma’s, onmogelijkheden etc. met het nadrukkelijk verzoek om op korte termijn een besluit te nemen. Ouders gaven in deze situatie aan zich neer te zullen leggen bij de uitspraak. Jarenlang procederen verziekt de sfeer gigantisch en kost ook veel geld. De concrete uitwerking van het besluit maakten ouders vervolgens weer bij mij aan tafel.
Tot slot
Jullie kinderen mogen van jullie een volwassen houding verwachten. Praat met ze op een manier waarin ze ruimte voelen om te zeggen wat ze denken. Ook al zeggen ze iets wat voor jou pijnlijk is. Bestraf ze niet, koop ze niet om maar accepteer hun wensen en gevoelens. Ook al doet dat pijn. Scheiden is pijnlijk en verhuizen is nog meer verlies. Voor je kind nog het meest. Maak duidelijk dat jullie als ouders het definitieve besluit nemen en dat jullie hen niets kwalijk nemen.
